Tag: ความเบิกบาน
แม้เราจะระวังเต็มที่แล้วก็ตามที
แม้เราจะระวังเต็มที่แล้วก็ตามที
บทเรียนจากการไปค่ายพระไตรปิฎกกับแพทย์วิถีธรรม ที่ศาลีอโศก เมื่อช่วงกลางปีที่ผ่านมา ผมได้เรียนรู้อีกคำสอนหนึ่งจากอาจารย์หมอเขียวผ่านช่วงเวลาสั้น ๆ ระหว่างทำงานพัฒนาพื้นที่
การเรียนรู้ภาคทฤษฏีจากอาจารย์นั้น ก็เป็นสิ่งที่ควรทำ ควรศึกษา ควรให้เวลา แต่การเรียนรู้ผ่านภาคปฏิบัตินั้นก็สำคัญเช่นกัน โดยเฉพาะภาคปฏิบัติที่มีอาจารย์รวมอยู่ด้วย เราจะได้เห็นความเป็นจริงว่า คนที่เราศรัทธาอยู่นั้น คิดอย่างไร ทำอย่างไร
ในครั้งนี้ก็เป็นบทเรียนสั้น ๆ ในระหว่างกิจกรรมขนเศษวัสดุเอามาทำบ่อระบายน้ำไปสู่ใต้ดิน คนส่วนมากก็เข้าร่วมกิจกรรมกันได้สักพักแล้ว ผมก็ตามไปทีหลัง พอไปถึงหน้างาน มีคนทักว่าให้ไปเปลี่ยนกับอาคนที่เขาทำงานอยู่ ตำแหน่งที่อาท่านนั้นยืนอยู่คือจุดที่มีความลาดชันสูง และเป็นตำแหน่งที่ต้องส่งของต่อให้อาจารย์
ผมก็เข้าไปทำเพราะเห็นว่าอาท่านนั้นดูไม่ค่อยจะสะดวกเท่าไหร่ เราไปแทนก็น่าจะดี ว่าแล้วก็เข้าไปทำ สิ่งที่ต้องระวังคือการส่งของ การรับของนั้นเราไม่ค่อยรู้สึกว่าต้องระวังเท่าไหร่ แต่การส่งให้คนอื่นรับเป็นเรื่องที่ต้องระวังเผื่อเขาไว้ด้วย และคนที่ผมจะส่งต่อให้ก็คืออาจารย์ ดังนั้น มันก็จะระวังเพิ่มขึ้นอีกนิดหน่อย
งานลำเลียงวัสดุ ดำเนินไปได้ด้วยตามลำดับ เป็นจังหวะบ้าง ไม่เป็นจังหวะบ้าง แต่ก็ยังไม่มีอะไร เพราะก็เราตั้งสติเต็มที่ มันมีหลายปัจจัย เช่น มีคนส่งมา ต้องรับ พื้นที่ยืนก็ชันมาก ชันขนาดที่ว่าผมเอาเท้าข้างหนึ่งฝังลงไปในพื้นกันตัวเองลื่น และต้องส่งต่อด้วย มันก็ต้องระวังเป็นธรรมดา
….แม้เราจะระวังเต็มที่แล้วก็ตามที … อุบัติเหตุมันก็เกิดขึ้นได้ เนื่องจากวัสดุแต่ละชิ้นมีความแตกต่างด้านรูปร่าง เพราะส่วนใหญ่เป็นเศษศาลพระภูมิที่เขาทุบมา ดังนั้นแต่ละชิ้นมันจะไม่เท่ากัน การประมาณในการรับส่งก็ต้องปรับกันไป ในขณะที่ผมกำลังส่งของลงไปด้วยสองมือ อาจารย์หมอเขียวก็มารับพอดี แต่มันผิดเหลี่ยม พวกวัสดุมันก็ชนเข้ากับมืออาจารย์
ในวินาทีนั้นเอง อาจารย์ก็พูดขึ้นมาประมาณว่า “ขนาดเราระวังแล้วก็ยังพลาดได้” ผมจำประโยคจริง ๆ ไม่ได้แล้ว แต่จำความเข้าใจที่เกิดขึ้นขณะนั้นได้ว่า แม้เราจะพยายามระวังให้ดีแค่ไหนก็ตาม แม้จะเป็นองค์ประกอบที่ดูเหมือนสมบูรณ์แบบยังไงก็ตาม แต่มันก็พลาดกันได้ มันจะมีเหตุให้พลาดจนได้นั่นแหละ อย่างที่พระพุทธเจ้าท่านได้ตรัสสอนว่า “โลกนี้พร่องอยู่เป็นนิจ”
เรื่องนี้ในมุมของผม แน่นอนว่าผมระวังเต็มที่อยู่แล้ว และผมเชื่อว่าอาจารย์ท่านก็ระมัดระวังเช่นกัน แต่ความไม่เที่ยงนี่แหละที่จะทำลายความสมบูรณ์แบบของเรา อาจารย์ก็สอนเรา โดยอาศัยความผิดพลาดและความเจ็บนี่แหละ ว่าแล้วก็ทำงานกันต่อไปตามปกติ เป็นเวลาไม่กี่วินาทีที่เรียนรู้อะไรมากมาย
ถ้าเราเข้าใจเรื่องนี้ได้แจ่มแจ้งจริง ๆ เราจะไม่ถือสาใครหรือเหตุการณ์ที่ไม่ได้ดั่งใจใด ๆ เลย เพราะมันจะมีโอกาสพร่องแน่ ๆ แม้ทุกคนจะทำดีเต็มที่แล้วก็ตามที จะเห็นว่าอาจารย์ไม่ได้โทษใคร ไม่ไดโทษผม แล้วผมก็ไม่ได้โทษตัวเองเหมือนกัน เหตุการณ์มันออกมาแบบนั้น ทั้ง ๆ ที่เราระวังแล้ว มันก็เป็นเรื่องที่สุดวิสัยแล้ว สุดความสามารถที่จะป้องกันแล้ว เราก็ทำได้แค่วางใจ ก็รับรู้ว่าพลาด ว่าโดนแล้ว แล้วก็วางใจ ทำดีต่อไป อะไรดีก็ทำอันนั้น ก็ตามที่เห็นสมควรว่าดี ณ ขณะนั้น ๆ
ว่าแล้วผมก็ทำงานต่อไปด้วยความเบิกบาน ใครจะรู้ว่ามีเพชรอยู่ในงานขนอิฐ ขนหินแบบนี้กันล่ะ นี่มันงานใช้แรงงานชัด ๆ ไม่ได้ใช้สมองเลย แต่ถ้าคนมีปัญญามาใช้แรงงาน พอเกิดปัญหา ก็จะยังใช้ปัญญาได้ มีมิตรดีนี่มันดีกับชีวิตจริง ๆ
1.12.62
ดิณห์ ไอราวัณวัฒน์
ทางขึ้นภูเขามีหลายทาง
เป็นเรื่องบังเอิญที่เกิดขึ้น บางครั้งการได้ยินได้ฟังมาก็ไม่ได้หมายความว่าจะเข้าใจได้หมดเสมอไป เพราะการฟังหรือการได้ยินมาเป็นเพียงการรับรู้ แต่ไม่ใช่ประสบการณ์
ผมเคยได้ยินได้ฟังคำพูดประมาณว่า เส้นทางประสบความสำเร็จในชีวิตมันมีหลายทาง แตกต่างกันไปตามมุมมองของแต่ละคน ผู้นำทางสู่ความสำเร็จก็นำทางต่างกันแล้วแต่ใครจะชอบเดินทางแบบไหน
แน่นอนว่าไม่ใช่ทุกคนที่จะประสบความสำเร็จในชีวิต เพราะอาจจะเดินมาผิดทาง อาจจะหลงทาง อาจจะติดทางตัน ดังนั้นผู้นำทางในชีวิตจึงมีผลอย่างมากกับการประสบกับความสำเร็จ ปัญหาคือทุกวันนี้เรามีผู้นำทาง หรือการคบบัณฑิต (มงคล ๓๘) หรือยัง ในมุมมองของผมนั้นการประสบความสำเร็จในชีวิตทั้งทางโลกและทางธรรม จะไปด้วยกัน มันต้องสมดุลกันคืออยู่ตรงกลางไม่โต่งไปด้านใดด้านหนึ่ง จึงจะเรียกได้ว่าประสบความสำเร็จ
ทางขึ้นภูเขามีหลายทาง…
มาถึงเรื่องราวในตอนนี้ เป็นเรื่องของการขึ้นภูเขาลูกหนึ่ง ที่ชื่อว่า เขาฝาชี ซึ่งเมื่อต้นปี 56 ผมได้ขึ้นไปมาแล้วรอบหนึ่ง ช่วงนั้นอยู่ในช่วงหน้าหนาว ไม้ยังผลัดใบอยู่ ทุกอย่างดูจะแห้งแล้งมองเห็นอะไรได้ง่ายๆ ไม่ได้ขึ้นยากอะไรมากมาย
ในตอนที่ขึ้นครั้งล่าสุดนี้ผมคิดไว้แล้วว่ามันต้องรกขึ้นแน่นอน เนื่องจากครั้งนี้คือการขึ้นเขาในหน้าฝน มันคงจะลื่นและชื้นขึ้นมากทีเดียว ผมและเพื่อนเดินมาเจอทางที่ดูเหมือนทางขึ้นเขาที่ดูรกทึบ ดูๆแล้วมันรกกว่าเดิมมาก แต่ก็ตัดสินใจขึ้นไปทางนั้นเพราะคิดว่าเป็นทางเดิม แต่เมื่อขึ้นไปเรื่อยกลับพบว่ายิ่งลื่นและชัน เป็นภูเขาที่มีดินคลุม ทำให้การขึ้นยากมาก ซึ่งต้องใช้โคนต้นไม้เป็นที่ค้ำยัน เพราะยืนปกติไม่ได้ มันชันมากๆ ต้องเกาะต้นไม้ไปตลอดเส้นทาง ไหลลงมาบ้าง ค่อนข้างน่ากลัว เพราะถ้าพลาดไหลลื่นลงไปโอกาสบาดเจ็บหรือตายก็มีเหมือนกัน
เราขึ้นมาได้เกือบครึ่งทางและพบว่ามันผิดทาง แต่ก็ไม่สามารถลงไปทางเดิมได้แล้ว เพราะที่ขึ้นมามันชันมากๆ ลงไปต้องอันตรายแน่ ก็เลยเสี่ยงอันตรายปีนขึ้นไปต่อให้ถึงยอดเขา เพื่อที่จะได้เดินลัดเลาะยอดเขาไปซึ่งก็ไม่รู้เหมือนกันว่าจะเดินได้ไหม รู้แค่กลับไปทางเดิมไม่ได้แน่ๆ
ทุกก้าวที่ปีนขึ้นไปเต็มไปด้วยความเสี่ยง เสี่ยงที่จะไหลลงไป เสี่ยงที่ต้นไม้ที่เกาะจะหัก หินที่เหยียบแล้วอาจจะหล่นลงไปพร้อมหิน จำเป็นต้องมีสมาธิสูงมากๆ ในการขึ้นเขาครั้งนี้ สุดท้ายก็มาถึงยอดและพบว่ามันผิดลูกจริงๆ โชคยังดีที่สามารถเดินลัดเลาะยอดเขาไปยังเขาลูกเป้าหมายได้
ไม่น่าเชื่อแม้แต่การขึ้นเขาผิดลูกก็สอนธรรมได้…
ทำให้ผมกลับมามองย้อนไปในชีวิตว่า บางทีการไปถึงเป้าหมาย ถ้าเราไปถูกทางมันก็ง่ายและเสี่ยงน้อยกว่า มีทางมากมายให้ขึ้นเขาแห่งชีวิต เราจะเปิดทางใหม่ที่มันยุ่งยากหรือเดินไปในทางที่มีผู้คนมากมายไปถึงยอดแล้ว สุดท้ายแล้วก็อยู่ที่การเลือกของเรา ผมได้พูดประโยคหนึ่งออกมาตอนไปถึงยอดเขาลูกเป้าหมาย “ทางขึ้นเขามันมีหลายทาง แต่ถ้าฉลาดก็จะมาทางง่าย แต่ถ้าไม่ ก็ไปทางยากๆให้มันลำบากเล่นๆไป”
ปัจจัยของเรื่องนี้มันอยู่ที่ “เวลา” หากเรามีเวลามากมาย เราอาจจะสามารถใช้เวลาอันมากมายเหล่านั้นหาทางขึ้นเขาได้หลากหลายเหลี่ยมมุมตามที่เราต้องการ แต่ถ้าไม่รู้ว่าจะมีเวลาเท่าไหร่ ไม่รู้ว่าเวลาจะหมดเมื่อไหร่ การหาผู้นำทางที่ดี ก็เป็นตัวเลือกที่ดี แต่ถ้าหากใครต้องการขึ้นเขาด้วยตัวเองเพื่อพิสูจน์ความสามารถของตัวเองก็ตามสะดวก แต่ก็อย่าลืมไปว่าเป้าหมายของชีวิตนี้คืออะไร การมีความสุขระหว่างทางก็ดี สุขเมื่อถึงก็ดี ก็ขอให้เป็นการเดินทางที่มีแต่ความเบิกบานใจแล้วกันนะครับ
สวัสดี
