Tag: ทำอาหาร
กินน้อย ใช้น้อย สู้ภัย covid-19
ตามศึกษาข้อมูลช่วงนี้ ก็พบว่าหลายอาชีพก็มีความเสี่ยงในการขาดรายได้และตกงาน อ่านแล้วก็เห็นใจ ก็คิดว่าความสามารถในการหาเงินอาจจะแตกต่างกันไป แต่ความประหยัดนี้เป็นสิ่งที่ทุกคนสามารถเข้าถึงได้
ผมเป็นคนที่ทำอาหารกินเองและทำบัญชี เมื่อสรุปข้อมูลจากปีก่อน มีค่าอาหารเฉลี่ยต่อวันคือ 32 บาท/คน/วัน อันนี้ก็รวมข้าว น้ำ ฯลฯ
วัตถุดิบในการทำอาหารส่วนมาก จะเป็นการซื้อจากตลาด ซึ่งจากที่เคยสำรวจ ค่ารวม ๆ ตลาดในกรุงเทพจะถูกกว่าตลาดในชุมชนต่างจังหวัด ยกเว้นผลผลิตในท้องถิ่นบางชนิดที่จะมีมากและราคาถูกเป็นช่วง ๆ
อาหารที่กินนั้นก็ครบ 5 หมู่ ไม่ได้กินแบบขาด ๆ พร่อง ๆ หรืออดอยากอะไร มีผัก ผลไม้ ธัญพืช แต่ไม่มีเนื้อสัตว์ นม เนย ไข่ และมีการฝึกลดมื้ออาหาร เพื่อลดกิจกรรมฟุ่มเฟือย โดยปกติในชีวิตประมาณ 95 % จะกินมื้อเดียว
การไม่กินเนื้อสัตว์และลดมื้อเช่นนี้ นำมาซึ่งสุขภาพที่แข็งแรง ไม่ป่วยง่าย ถึงป่วยก็หายไว ทำให้ประหยัดทั้งเงินและเวลาในการรักษา
เมื่อไม่กี่วันก่อนไปตรวจสุขภาพมา ก็ไม่ได้มีโรคภัยอะไร ไม่ได้ติดเชื้อ แถมผลเลือดยังออกมาดูดี จนหมอถามว่าไปทำอะไรมา? คือค่าน้ำตาลก็ดี เก๊าก็ไม่มี แถมไขมันก็ยังอยู่ในเกณฑ์ที่ดี (เขาว่ามาแบบนี้) ก็เดา ๆ ว่าส่วนใหญ่ที่หมอเขาเจอก็คงจะไม่เป็นแบบนี้ละนะ
ก็ไม่รู้เหมือนกันว่าผู้ที่ไม่กินเนื้อสัตว์และกินอาหารน้อยมื้อคนอื่นเขาจะตรวจแล้วมีผลออกมาเป็นอย่างไร จะมีดีกว่านี้หรือเปล่า หรือผลที่เราได้มันดีจริง ๆ ก็ยังไม่เคยศึกษาเปรียบเทียบ ก็ยกไว้ก่อน
แต่จากผลของการตรวจสุขภาพ ก็สามารถสรุปผลตามสมมุติโลกได้ว่า เราใช้ชีวิตแบบนี้แล้วยังมีสุขภาพดีได้อยู่
32 บ./วัน/คน นี่จริง ๆ มันก็ไม่ถูกนะ แต่สำหรับคนมีเงินเดือน มันก็ไม่ได้แพงอะไร เดือนนึงค่ากินไม่ถึงพัน มันจะเหลือเงินไปทำอย่างอื่นเยอะแยะ
ผมก็ซื้อผักตลาดกินนั่นแหละ ที่สวนตัวเองนาน ๆ ที ถึงจะได้กิน ยังไม่มีนัยสำคัญเท่าไหร่ เพราะส่วนใหญ่เน้นพัฒนาพื้นที่ ไม่ได้เน้นพัฒนาผลผลิต ดังนั้นที่มาของอาหารส่วนใหญ่จึงเป็นการซื้อวัตถุดิบมาทำอาหารกิน
ก็เคยปรับใช้วิถีแบบนี้ในกรุงเทพฯ พบว่าไม่แตกต่างกันสักเท่าไหร่ จะมีต่างก็คือการหุงต้มอาหาร อยู่ กทม ใช้ไฟฟ้า อยู่ ตจว ใช้ฟืน
สรุป ถ้าเราฝึกประหยัดได้ ก็จะสามารถมีความมั่นคงในชีวิตได้นานขึ้น ยิ่งเป็นช่วงที่มีโรคระบาดด้วยแล้ว ยิ่งควรจะประหยัดไว้ เพราะไม่รู้ว่ามันจะยาวนานแค่ไหน
อาหารที่ไม่มีเนื้อสัตว์ ทำง่าย ประหยัด สุขภาพดี
อาหารที่ไม่มีเนื้อสัตว์ ทำง่าย ประหยัด สุขภาพดี
จากประสบการณ์ทำอาหารที่ไม่มีเนื้อสัตว์กินเอง พบว่าแต่ละอย่างนั้นทำได้ง่าย และประหยัด
ความง่ายเริ่มจากผมมีความจำเป็นต้องไปพักในบ้านที่ไม่มีตู้เย็น ซึ่งผักนี้เอง มันเก็บง่าย เก็บได้หลายวัน ต่างจากเนื้อสัตว์ที่ต้องมีตู้เย็น ผักจึงเป็นความเรียบง่ายของชีวิต นี่ขนาดว่าซื้อผักกินนะ ถ้าปลูกเองจะเรียบง่ายกว่านี้อีก
ความประหยัดนั้นเห็นได้ชัดอยู่แล้ว เทียบมวลของเนื้อสัตว์กับผักพื้นบ้านทั่วไปในตลาดต่อกิโลกรัม ย่อมจะได้มวลของผักมากกว่า อิ่มกว่า แต่ไม่แน่นท้องเท่าเนื้อสัตว์ โดยค่ารวมๆแล้วแม้เราจะกินผักเป็นหลัก แต่ค่าใช้จ่ายก็ไม่ได้เพิ่มขึ้นเลย เพราะผักมีราคาถูกกว่าเนื้อสัตว์มากในความอิ่มที่เท่ากัน
ในเรื่องสุขภาพ มีงานวิจัยหลากหลายที่แสดงผลว่าเนื้อสัตว์เป็นสาเหตุหนึ่งของโรคภัย เป็นสิ่งที่รู้กันเป็นสามัญในสังคม โดยเฉพาะตามหลักของพระพุทธเจ้าที่ว่า “การเบียดเบียนทำให้เกิดโรคมากและอายุสั้น” ยิ่งสร้างภูมิปัญญาให้กับชาวพุทธได้มั่นใจในการไม่เบียดเบียนตนเองและผู้อื่นเพื่อรักษาสุขภาพและชีวิตด้วย
ดังนั้นการไม่กินเนื้อสัตว์ แล้วหันมากินผัก จะตรงกับคำตรัสของพระพุทธเจ้าที่ว่า “ให้กินสิ่งที่หาได้ง่ายและไม่มีโทษ”
การกินผักนั้นหาได้ง่าย ราคาถูก ปลูกเองก็ได้ ไม่มีโทษ ส่วนเนื้อสัตว์แม้จะหาซื้อได้ง่าย แต่ก็เลี้ยงเองไม่ง่าย ฆ่าเองก็บาป ต้องรอซื้อจากที่เขาฆ่ามา ไม่ดีต่อสุขภาพ จึงเป็นสิ่งที่หาได้ยากและมีโทษ ดังนั้นจึงเป็นสิ่งไม่ควรด้วยประการทั้งปวง
พ่อครัวแม่ครัว จะกินมังสวิรัติได้อย่างไร?
พ่อครัวแม่ครัว จะกินมังสวิรัติได้อย่างไร?
หลายคนที่คิดจะมากินมังสวิรัตินั้นมักจะประสบปัญหาเกี่ยวกับความไม่สอดคล้องในด้านของอาชีพ ไม่ว่าจะเป็นพ่อครัวแม่ครัว พ่อบ้าน แม่บ้าน หรือในสายงานใดที่เกี่ยวกับอาหารที่ต้องอยู่กับเนื้อสัตว์ก็ตาม
เราจะเห็นได้ว่าอาชีพเหล่านี้ต้องทำอาหารเพื่อไปเลี้ยงคนอื่น จึงจำเป็นต้องสัมผัสกับเนื้อสัตว์อยู่บ่อยครั้ง ทำให้ตนรู้สึกว่าไม่สามารถกินมังสวิรัติได้ แต่ในความจริงนั้นไม่ว่าเราจะอยู่ในสาขาอาชีพใด เราก็สามารถที่จะกินมังสวิรัติได้
การถือศีลกินมังสวิรัตินั้นเราไม่ได้ถือเพื่อให้เราได้กุศลเพียงอย่างเดียว แต่เราถือไว้เพื่อขัดเกลากิเลสของเรา ดังนั้นประเด็นอยู่ที่ว่าในแต่ละคำที่เราชิม ในแต่ละครั้งที่เราปรุง ในแต่ละเมนูเนื้อสัตว์ที่เราทำ เรามีความอยากเสพในสิ่งนั้นหรือไม่ ถ้าคนจับประเด็นหลักของการถือศีลไม่ได้ ก็จะถือศีลอย่างยึดมั่นถือมั่น ยึดศีลจนเป็นทุกข์ จนกระทั่งเลิกถือศีลเพราะไม่เข้าใจแก่นสารสาระในการถือศีล
อาชีพพ่อครัวแม่ครัว ถือเป็นอาชีพที่จะได้สู้กับกิเลสในหมวดของมังสวิรัติ คือความอยากกินเนื้อสัตว์บ่อยกว่าคนอื่น โดยทั่วไปตามปกติแล้วเราจะกินวันละ 3 มื้อ ก็จะได้มีโอกาสเจอกับกิเลสอย่างน้อยวันละ 3 ครั้งด้วยกัน แต่พ่อครัวแม่ครัวจะต้องเจอกับกิเลสในทุกๆเมนูที่ทำ ในทุกเมนูที่ชิม ให้เราหมั่นสังเกตุว่าทุกครั้งที่เราชิม เราอร่อยกับมันหรือไม่ เราติดใจในรสชาตินั้นหรือไม่ เราเอาเนื้อสัตว์มาเคี้ยวแล้วเราอยากกินคำต่อไปหรือไม่ เราเคี้ยวแล้วเราคายทิ้งไปได้หรือไม่ (เอาไปให้หมาแมวกินต่อก็ได้) เรายังอยากกินเนื้อสัตว์อยู่หรือไม่
เป็นการดำรงชีวิตที่มีการกระทบกับกิเลสบ่อยครั้งกว่าคนทั่วไปมาก หากพ่อครัวแม่ครัวใช้โอกาสนี้ในการปฏิบัติศีลมังสวิรัติ ก็จะสามารถก้าวหน้าได้ไวกว่าคนทั่วไป เพราะคนเรานั้นจำเป็นต้องมีการกระทบหรือ “ผัสสะ” เป็นอาหารเพื่อความเจริญทางด้านจิตใจ เมื่อมีผัสสะมาก ก็มีโอกาสที่ผัสสะเหล่านั้นจะช่วยขุดคุ้ย ล้วงกิเลสออกมาให้เราได้เห็นแต่บางทีถ้ามากเกินไปจนเกินทนไหวก็อาจจะต้องแพ้พ่ายให้กับกิเลสเหมือนกัน ดังนั้นสมถะหรือพลังในการกดข่ม หรือพลังในการตัดความอยากจึงจำเป็นต้องมีให้มากในเบื้องต้น
ถึงแม้เราจะหมดความอยากกินเนื้อสัตว์นั้นไปแล้ว แต่รสชาติที่เราได้รับมันก็ยังเหมือนเดิม มันจะยังมีเปรี้ยว หวาน มัน เค็ม ขม เผ็ด ฯลฯ อยู่เหมือนเดิม แต่ความอยากกินจะไม่มี จะชิมเมนูเนื้อสัตว์แต่ไม่กินก็ได้ หรือจะกินแค่คำเดียวเลิกก็สามารถทำได้โดยที่ใจไม่กลับไปโหยหวนดังนั้นไม่ต้องกังวลว่ารสชาติอาหารของเราจะเปลี่ยนไปเมื่อเรากินมังสวิรัติ
ผู้ประกอบอาชีพพ่อครัวแม่ครัวหลายคนก็มักจะเป็นผู้ออกแบบอาหารในตัวเองด้วย การทดลองทำอาหารใหม่ๆนั้นเป็นคุณสมบัติทั่วไปของพ่อครัวแม่ครัวอยู่แล้ว ดังนั้นเราจึงควรเฝ้าศึกษาเมนูมังสวิรัติ ทดลอง สร้างสรรค์เมนูมังสวิรัติที่ทำให้คนอื่นเข้าถึงการลดเนื้อกินผักได้ง่าย ซึ่งจะเป็นบุญกุศลทั้งต่อตนเองและผู้อื่น ตัวเองก็ไม่ต้องทำอาหารที่ประกอบด้วยเนื้อสัตว์ ไม่ต้องมาชิมเนื้อสัตว์ คนอื่นเขาก็มีทางเลือกในการลดเนื้อกินผักมากขึ้น เป็นการเกื้อหนุนตนเองและสังคมไปสู่ความเจริญร่วมกัน
มาถึงแม่บ้านพ่อบ้าน ที่ต้องทำอาหารเลี้ยงคนในครอบครัว ก็มักจะบอกว่ากินมังสวิรัติไม่ได้ เพราะคนในครอบครัวยังกินเนื้อสัตว์ ในส่วนนี้เราจะสามารถบริหารจัดการอาหารการกินได้ดีกว่าคนอื่นในบ้านมากเพราะเราเป็นคนทำอาหาร เราก็ทำอาหารจานเนื้อสัตว์ให้คนในครอบครัวตามเดิม แต่ก็ใส่ผักเพิ่ม หรือมีเมนูผักเพิ่มสำหรับตัวเราเอง แต่ละวัตถุดิบที่ใส่ลงไปในแต่ละเมนูอาหาร เราต้องหมั่นเฝ้าดูตัวเองว่าเราอยากกินหรือคนอื่นเขาอยากกิน ถ้าคนอื่นอยากกิน เราก็ใส่ไปโดยค่อยๆลดปริมาณเนื้อสัตว์ลงทีละน้อย และเพิ่มผักให้เป็นทางเลือกของเขาถ้าเขาไม่ไหวอยากกินเนื้อเราก็ซื้อมาทำให้เขากิน ขัดเกลาเขาพอประมาณ ไม่ตามใจมากเกินไป และไม่ทำให้เขาลำบากใจมากเกินไปจึงจะเจริญ
คนในครอบครัวจะมากินผักตามเราก็ได้ ไม่กินก็ได้ แต่เราก็ไม่ต้องไปทุกข์กับการที่เขาไม่มากินมังสวิรัติ เราก็กินของเราไปคนเดียว กินร่วมโต๊ะกันไปเหมือนปกติ มีเมนูเนื้อสัตว์ เราก็เขี่ยเนื้อสัตว์ออก ตักผักเข้ามากินแทน หรือใช้วิธีการกิน “มังเขี่ย” ไปเรื่อยๆ
เมื่อเราเข้าใจแล้วว่าการถือศีลกินมังสวิรัตินั้น เป็นการปฏิบัติที่ใจ ที่ใช้ความพยายามสู้กับกิเลส ปฏิบัติใจจนเจริญไปสู่การสำรวมกายไปไม่เสพเนื้อสัตว์ ดังนั้นไม่ว่าจะอาชีพไหนก็ไม่เห็นว่าเราจะมีข้ออ้างในที่จะไม่กินมังสวิรัติที่ดีได้เลย แม้แต่คนที่เขาทำอาชีพชำแหละเนื้อสัตว์ก็สามารถที่จะกินมังสวิรัติได้
…ถ้าใจของเขานั้นไม่ได้อยากกินเนื้อสัตว์
– – – – – – – – – – – – – – –
8.10.2557
